Secara geografis, Indonesia menjadi negara kepulauan dengan ribuan pulau besar hingga mini nan tersebar dari Sabang sampai Merauke. Bahkan, Long Form Sensus masyarakat tahun 2020 (SP2020) mencatat terdapat 1200 suku bangsa di Indonesia dan 694 bahasa, lho! 😲
Data juga menunjukkan bahwa Suku Sunda menempati ranking kedua populasi terbesar dengan 95,89 persen menempati Pulau Jawa. Maka, tidak heran jika bahasa Sunda menjadi salah satu bahasa wilayah nan paling banyak digunakan.
Nah, agar Anda semakin mengerti dan bisa ikut menggunakannya, yuk kenali beragam kosakata bahasa Sunda sehari-hari dan artinya berikut ini! 📔
Penggunaan Tingkatan Kosakata Bahasa Sunda
Seperti dalam kosakata bahasa Jawa, bahasa Sunda juga mempunyai tingkatan kosakata nan biasa digunakan, tergantung pada siapa kita berbicara.
Meski sebenarnya bahasa Sunda mempunyai 5 level alias tingkatan, namun kali ini Mamikos bakal memtelaah 3 tingkatan tata krama alias undak usuk basa yang paling umum digunbakal dalam percakapan sehari-hari, yaitu:
1. Basa Lemes (halus)
Kalau Anda berbincang dengan orang nan lebih tua, dihormati, alias orang baru nan belum dekat, gunbakal basa lemes. Bahasa ini menunjukkan kesopanan dan rasa hormat terhadap musuh bicara.
2. Basa Loma (sedang)
Selanjutnya, ada basa loma alias tingkatan sedang nan digunbakal saat berbincang dengan kawan sebaya, orang nan sudah akrab, alias nan usianya lebih muda. Gaya bicaranya condong santai, tidak terlampau lembut tapi juga tidak terdengar kasar.
3. Basa Kasar (kasar)
Berbeda dengan dua sebelumnya, basa kasar biasanya muncul saat seseorang sedang marah alias emosi. Meski begitu, sebaiknya hindari penggunaan bahasa ini, ya, lantaran bisa dianggap tidak sopan di banyak situasi.
Kosakata Bahasa Sunda Sehari-Hari dan Artinya
Nah, agar Anda lebih mudah untuk mempelajari tanpa salah menggunakan, coba cek terlebih dahulu, yuk, beberapa kosakata bahasa Sunda sehari-hari dan artinya di bawah ini.
Mamikos sudah mengelompokkan kosakata tersebut sesuai dengan tingkatannya!
1. Kosakata Bahasa Sunda Halus (Lemes)
- Abdi = Saya
- Abot = Berat
- Ageung = Besar
- Alit = Kecil
- Anjeuna = Dia
- Anjeun = Kamu
- Antos = Tunggu
- Artos = Uang
- Atanapi = Atau
- Atos / Parantos = Sudah
- Babantos = Membantu
- Bapa = Ayah
- Bingah = Senang / Gembira
- Bibi = Bibi
- Bumi = Rumah
- Caroge = Suami
- Damang = Sehat
- Damel = Bekerja / Membuat
- Ema = Nenek / Ibu
- Galeuh = Membeli
- Gampil = Mudah
- Gugah = Bangun
- Ical = Hilang / Terjual
- Istri = Perempuan / Istri
- Jalmi = Orang / Manusia
- Kaétang = Terhitung
- Kalangkung = Terlewat
- Kakek = Aki / Bapa Aki
- Kalos = Terpeleset
- Kantos = Pernah
- Kapungkur = Dahulu
- Kinten-kinten = Kira-kira
- Lambé = Bibir
- Lami = Lama
- Lancingan = Celana
- Lebet = Masuk
- Leueut = Minum
- Mamang = Paman
- Nembé = Baru
- Nuju = Sedang
- Pameget = Laki-laki / Suami
- Palay = Mau / Suka
- Punten = Permisi / Maaf
- Réncang / Rérencangan = Teman
- Saé = Bagus
- Sareng = Bersama / Sama
- Sasih = Bulan (dalam hitungan waktu)
- Sawios = Silbakal / Biarkan
- Séép = Habis
- Tepang = Bertemu
- Teu acan = Belum
- Tuang = Makan
- Upami = Kalau
- Waler = Balas
- Wartos = Kabar
- Wasuh = Mencuci
2. Kosakata Bahasa Sunda Sedang (Loma)
- Abah / Bapa = Ayah
- Aki = Kakek
- Ameng = Main
- Apal = Tahu
- Aya = Ada
- Babuk = Pukul
- Bawa / Mawa = Membawa
- Bibi / Ibi = Bibi
- Bojo = Istri
- Bumi = Rumah
- Cageur = Sehat
- Cicing / Repeh = Diam
- Cokot = Ambil
- Dahar = Makan
- Datang = Pulang
- Diuk = Duduk
- Eukeur = Sedang
- Ganeng = Berisik
- Geulis = Cantik
- Goreng = Jelek
- Hade / Alus = Baik
- Hamil / Reuneuh = Hamil
- Hoream = Malas
- Iraha = Kapan
- Istri = Perempuan / Istri
- Jalan / Leumpang = Jalan
- Jongkok / Dongkok = Jongkok
- Kacida = Terlalu
- Kasep = Ganteng
- Ki’ih = Kencing
- Konci = Kunci
- Kupingkeun = Dengar
- Lila = Lama
- Lumpat = Lari
- Mamah = Ibu
- Mamang = Paman
- Mangkat = Pergi
- Mantuan = Membantu / Menolong
- Maneh = Kamu
- Manehna = Dia / Teman
- Mawa = Membawa
- Nbanget / Nginyeum = Pinjam
- Nang’tung = Berdiri
- Ngarenghap = Bernapas
- Ngedeng = Tidur
- Ngimpi = Mimpi
- Nginyum / Nginum = Minum
- Ngomong = Bicara
- Ngawadul = Bohong
- Ngalamun = Melamun
- Nulis = Menulis
- Nyieun = Membuat
- Pakean = Pakaian
- Pamajikan = Istri (bisa juga untuk “istri orang lain”)
- Pareum lampu = Mati lampu
- Pecaya = Percaya
- Pupus = Meninggal
- Runtah = Sampah
- Salaki = Suami
- Seuri = Ketawa
- Sepak = Tendang
- Solat = Salat
- Taneuh = Tanah
- Tembok / Témbok = Dinding
- Teuing = Tidak tahu
- Tempo = Lihat
- Tincak = Injak
- Uing / Urang / Kula = Saya
- Harga = Harga
- Sedeng / Meujeuhna = Sedang (ukuran)
- Resep = Suka
- Nyeri = Sakit
- Sehat / Cageur = Sehat
- Tiasa / Bisa = Bisa
- Caang = Terang
- Keresek = Plastik
3. Kosakata Bahasa Sunda Kasar (Kasar)
- Aing = Aku, saya
- Anjing / Anying = Umpatan kasar
- Anjir = Turunan dari anjing
- Bagong = Bodoh
- Babeh = Ayah
- Bebel = Bodoh / keras kepala
- Belekok = Bodoh
- Belegug = Bodoh, tolol
- Beungeut = Muka
- Bicara – Ngabangus / Sungut = Bicara / mulut
- Boloho = Bodoh
- Deuleu = Lihat
- Denge = Dengar
- Dewek / De’ek = Saya, aku
- Ema kolot = Nenek
- Hakan = Makan
- Halik = Awas / minggir
- Hees = Tidur
- Jalan – Leumpang = Jalan
- Jongkok – Ngajengklok = Jongkok
- Kencing – Ngwer = Kencing
- Kehed = Sialan
- Koplok / Goblog = Bodoh / tolol
- Lebok = Makan
- Lihat – Deuleu = Lihat
- Loncat – Ngabedog / Ngajeblug = Melompat
- Mantog = Pulang
- Modar = Mati
- Modol / Ngising / Nyaduk = Buang air besar
- Ngajangkor = Pergi
- Ngajedog = Diam
- Ontohod = Bodoh
- Pukul – Teunggeul = Memukul
- Sia = Kamu
- Sieta = Dia
- Teunggeul = Pukul / hantam
- Tendang – Nendang / Ngabedeg = Menendang
- Urang = Saya / kita
- Ngabangus / Sungut = Mulut
- Ngwer = Kencing
Contoh Kalimat Kosakata Bahasa Sunda Sehari-hari dan Artinya
Selanjutnya, dari beragam kosakata bahasa Sunda nan sudah Anda pelajari di atas, sekarang Mamikos bakal mengajakmu untuk memandang perbedaan jika menjadi sebuah kalimat utuh.
- (Halus) Punten, tiasa dibantosan? = Permisi, bisa dibantu?
(Sedang) Punten, bantosan wae. = Permisi, tolong ya.
(Kasar) Sia jago ngabantosan teu? = Kamu bisa bantu nggak?
- (Halus) Hatur nuhun parantos ngabantosan. = Terima kasih sudah membantu.
(Sedang) Hatur nuhun geus nulungan. = Terima kasih udah bantu.
(Kasar) Heuh, mantap bener nulungan aing. = Wah, dahsyat bantu aku. - (Halus) Kumaha damang? = Bagaimana kabarnya?
(Sedang) Kumaha kabarna? = Bagaimana kabarnya?
(Kasar) Kumaha sia? = Gimana kabarmu? - (Halus) Mangga calik. = Silbakal duduk.
(Sedang) Diuk heula di dieu. = Duduk dulu di sini.
(Kasar) Cicing didieu weh! = Duduk aja sini! - (Halus) Sim abdi rék tuang heula. = Saya mau mbakal dulu.
(Sedang) Urang rék dahar heula. = Saya mau mbakal dulu.
(Kasar) Aing rék dahar heula, ulah ganggu! = Aku mau mbakal dulu, jangan ganggu! - (Halus) Punten, tiasa ngiring? = Permisi, boleh ikut?
(Sedang) Kuring rék milu, teu nanaon? = Saya mau ikut, gak apa-apa?
(Kasar) Aing milu ah, bodo amat! = Aku ikut aja, bodo amat! - (Halus) Kumaha upami urang tepang énjing? = Bagaimana jika kita berjumpa besok?
(Sedang) Kumaha lamun patepang isuk? = Gimana jika ketemu besok?
(Kasar) Isuk we papanggih atuh! = Besok aja ketemu lah! - (Halus) Nuhun pisan parantos sumping. = Terima kasih banyak sudah datang.
(Sedang) Hatur nuhun geus datang. = Terima kasih udah datang.
(Kasar) Heuh, datang ogé sia. = Akhirnya dateng juga kamu. - (Halus) Sim abdi nuhun pisan. = Saya sangat berterima kasih.
(Sedang) Urang ngahaturkeun nuhun. = Saya berterima kasih.
(Kasar) Heueuh, makasih weh lah. = Iya deh, makasih aja lah. - (Halus) Sim abdi bade wangsul heula. = Saya mau pulang dulu.
(Sedang) Urang rék kembali heula. = Saya mau pulang dulu.
(Kasar) Aing rék mantog heula. = Aku mau pulang dulu. - (Halus) Sim abdi teu damang. = Saya kurang sehat.
(Sedang) Urang keur teu cageur. = Saya lagi gak lezat badan.
(Kasar) Aing keur teu waras. = Aku lagi gak sehat. - (Halus) Punten, sim abdi telat sumping. = Maaf, saya datang terlambat.
(Sedang) Hapunten, kuring datangna lila. = Maaf, saya datangnya lama.
(Kasar) Heuh, telat aing datang. = Duh, saya telat dateng. - (Halus) Kumaha cuacana dinten ieu? = Bagaimana cuacanya hari ini?
(Sedang) Kumaha cuacana ayeuna? = Gimana cuaca hari ini?
(Kasar) Panas pisan ieu poé, nya! = Panas banget nih hari ini! - (Halus) Sim abdi badé ka pasar. = Saya mau ke pasar.
(Sedang) Urang rék ka pasar. = Saya mau ke pasar.
(Kasar) Aing rék ka pasar heula. = Aku mau ke pasar dulu. - (Halus) Mangga tuang heula. = Silbakal mbakal dulu.
(Sedang) Dahar heula atuh. = Mbakal dulu aja.
(Kasar) Lebok we, ulah loba omong! = Mbakal aja, jangan banyak ngomong! - (Halus) Sim abdi teu acan tuang. = Saya belum makan.
(Sedang) Urang can dahar. = Saya belum makan.
(Kasar) Aing can dahar, tong ngajak ngomong! = Aku belum makan, jangan ajak ngomong! - (Halus) Hapunten, sim abdi teu acan siap. = Maaf, saya belum siap.
(Sedang) Kuring can siap. = Saya belum siap.
(Kasar) Aing can siap, tong maksa! = Aku belum siap, jangan maksa! - (Halus) Kuring hoyong tepang sareng anjeun. = Saya mau berjumpa dengan kamu.
(Sedang) Urang rék patepang jeung maneh. = Saya mau ketemu kamu.
(Kasar) Aing rék papanggih jeung sia. = Aku mau ketemu kamu. - (Halus) Sim abdi badé rehat heula. = Saya mau rehat dulu.
(Sedang) Urang rék ngareureuhkeun heula. = Saya mau rehat dulu.
(Kasar) Aing rék hees heula. = Gue mau tidur dulu. - (Halus) Sim abdi badé damel ayeuna = Saya bakal bekerja sekarang.
(Sedang) Urang rék gawe ayeuna = Saya mau kerja sekarang.
(Kasar) Aing rék gawe ayeuna, ulah ribut! = Aku mau kerja nih, jangan berisik!
Penutup
Itulah tadi lebih dari 170 kosakata bahasa Sunda sehari-hari dan artinya nan bisa Anda pergunbakal sesuai dengan siapa musuh bicara serta kondisinya. 😉
Oh, ya, jika Anda tertarik untuk belajar lebih banyak bahasa wilayah original Indonesia lainnya, jangan lupa untuk mampir ke blog Mamikos! 📟
50 Kosakata Bahasa Sunda Lemes alias Halus dan Artinya, Cek Yuk! [Daring]. Tautan: https://www.sonora.id/read/423667904/50-kosakata-bahasa-sunda-lemes-atau-halus-dan-artinya-cek-yuk?page=2
100+ Kosakata Bahasa Sunda Sehari-Sehari Halus dan Kasar bagi Pemula [Daring]. Tautan: https://www.goodnewsfromindonesia.id/2024/08/16/100-kosakata-bahasa-sunda-sehari-hari-untuk-pemula-dan-artinya
Mengenal 10 Suku di Indonesia dan Profil Demografinya [Saring]. Tautan: https://www.tempo.co/politik/mengenal-10-suku-di-indonesia-dan-profil-demografinya-1195319
Undak Usuk Basa, Tatakrama Dalam Bahasa Sunda [Daring]. Tautan: https://www.infobdg.com/v2/undak-usuk-basa-tatakrama-dalam-bahasa-sunda/
Klik dan dapatkan info kost di dekatmu:
Kost Jogja Murah
Kost Jakarta Murah
Kost Bandung Murah
Kost Denpasar Bali Murah
Kost Surabaya Murah
Kost Semarang Murah
Kost Mkepalang Murah
Kost Solo Murah
Kost Bekasi Murah
Kost Medan Murah
2 minggu yang lalu
English (US) ·
Indonesian (ID) ·